Секој занает вреди злато, иако ова е многу познато, сепак се чини дека нема поскапоцени занаетчиски производи од оние на златарите.
Да се биде златар отсекогаш било нешто посебно и вредно, но за жал во последните години и во оваа професија има дефицитот на работници во фелата во соседна Србија со години.
Тамошните медиуми пишуваат дека иако кај нив нема многу образовни институции кои обучуваат златари, само неколку, меѓу кои и Училиштето за применета уметност во Шабац, каде Ивко Петрониќ со години работи како соработник во образованието на златари.
– Тоа е занает кој има долга традиција во Србија. Да речеме, од 13 век, кога на овие простори пристигнале Саксонците, се изработувале сребрени и златни предмети, како чаши, се врежувале грбови, се изработувале прстени и оттогаш овде станало познато име. Се менуваше и се развиваше со годините и дојде до тоа како изгледа денес – ја започнува својата приказна Петрониќ, објави „Пинк.рс“.
Мора да знае хемија, математика…
Во образовната институција каде што работи со години, секоја година се запишувале неколку десетици основци кои решиле да студираат за златара. Сепак, тоа не е случај денес. Сега, како што ни кажува Петрониќ, ги има меѓу седум и 10 по учебна година.
– Некои други професии имаат предност, мислам најмногу на сите поврзани со ИТ индустријата, а забележително се помалку луѓе кои би сакале да работат како златар. Една од причините за тоа е фактот што низ целата земја се затворени големи златари во државна сопственост и што оваа работа најмногу се работи во приватни фирми. Во такви услови фокусот е ставен на хиперпродукцијата, главно на предмети од Кина, па така рачната работа со благородни метали е се поретка – вели Петрониќ.
Ивко Петрониќ со години работи во Училиштето за применета уметност во Шабац
Според стручен соработник од школата за применети уметности Шабац, златарата не е лесна, бара многу труд, но на крајот може да се исплати.
– Да речеме дека може да заработите околу 1.000 евра месечно, додека од друга страна, треба многу да вложите во знаење. Не можете да бидете добар златар ако немате одлично познавање од хемија, металургија, механика, технологија, а многу е важно и познавање на математика. Се разбира, не треба да зборувам за умешност во прстите. Сепак, убеден сум дека оваа професија секогаш ќе биде застапена во Србија и би ги советувал младите да и се посветат. Многу брзо тоа ќе биде уште поценет занает отколку што е сега – истакнува Петрониќ.
Уживањето е кога учествувате во среќата на купувачот
Златарскиот еснаф е многу специфичен. Скапоцените метали се вредни, не се лесни за ракување, а за да бидете успешни во овој занает, пред се е важно тоа да го работите со многу љубов.
Вака ни раскажува Стефан Антиќ, сопственик на златарница од Ќуприје, кој завршил четиригодишно образование и сега успешно се занимава со овој бизнис.
– Моите родители се занимаваа со текстил, така што ова не е семеен бизнис, туку мој личен избор. Накитот е уметнички занает, бидејќи ви дава простор да се изразите преку него и да дадете личен допир преку креативноста. За убавината на едно парче накит не е важен само дизајнот, туку и пристапот кон самата изработка. Она што особено ме радува во оваа работа е што вие и вашите клиенти најчесто ги споделувате најубавите моменти од нивниот живот и навистина е привилегија да се учествува во тоа – вели Антиќ.
Како и секој занаетчија, златарот мора да има посебен пристап кон клиентите, лесно и мудро да процени што им треба, да им дава стручни совети и на крајот да прифати дека секогаш ќе биде како што ќе каже клиентот.
– Решив да работам со скапоцени камења, тоа е малку поексклузивен накит и имам многу работа. Секако, ако зборуваме за прстени, многу е важно на клиентот да му дадете совет за тоа каков облик на накит оди со прстите. Разговорот е многу важен бидејќи од него можете да дознаете многу за личноста, како го доживува тоа парче накит, а тоа значи дека можете да го изработите на квалитетен начин – додава Стефан.
Ќе нè има се повеќе и повеќе
Фактот што живее во мало гратче за Стефан не е голем проблем бидејќи во неговиот дуќан доаѓаат многу повеќе клиенти од други краеви на Србија.
– Презентирањето на она што го правите преку социјалните мрежи е многу важно, а честопати „прикачувам“ и едукативни видеа. Така допирам до потенцијалните клиенти, додека посебен шарм има кога клиентот ќе те препорача на своите пријатели. Тоа значи дека си завршила добра работа и дека таа е презадоволна – открива Антиќ.
И Стефан, исто како и Ивко Петронијевиќ, е сигурен дека златарска трговија во Србија се уште има перспектива, верува дека многу млади ќе ја разберат и дека нема да потрае долго. И тогаш, сите заедно ќе можат да се насмеат кога некаде ќе слушнат споредба од типот – „Работиш како златар“.
